زمانی که یک ماده غذایی دچار تغییراتی شود و یا اینکه واکنش های شیمیایی در آن بوقوع بپیوندد، بطوری که ارزش مصرفی آن کاملا پایین امده یا از بین برود، در این صورت چنین ماده غذایی را فاسد می نامند و دور ریختن غذای فاسد هم ضروری است.
پیامد فساد و آلودگی غالبا پیدایش شرایطی در ماده غذایی است که مصرف آن خواه در کوتاه مدت و خواه در صورت تداوم مصرف، آثار نامطلوبی بر سلامت انسان می گذارد. عوامل فساد و آلودگی، گاهی مستقیما و گاهی نیز به طور غیرمستقیم مثلا فراهم کردن زمینه فعالیت عوامل دیگر، موجب تغییرات نامطلوب و بیماری زایی ماده غذایی می شوند. آگاهی از این نکته به انسان کمک می کند که مناسب ترین تدبیرها را برای کنترل عوامل فساد و آلودگی و در نتیجه فراهم کردن سلامت غذا بکار گیرد.
فساد در اثر عوامل خارجی و یا در اثر مواد موجود در خود ماده غذایی ایجاد می شود و دارای منشآ فیزیکوشیمیایی، زیستی و میکروبی می باشد.
ماده غذایی فاسد را در اثر تغییرات از نظر رنگ، بو، مزه و قوام می توان تشخیص داد و از مصرف آن ممانعت کرد. اما گاهی در مواد غذایی مانند گوشت آلوده به سالمونلا (عامل ایجاد حصبه) هیچ گونه تغییری مشاهده نمی شود.
فساد مواد غذایی را می توان به طور کلی به دو دسته میکروبی و غیر میکروبی تقسیم کرد. ( معمولا وقتی صحبت از فساد مواد غذایی به میان می آید در وهله اول فساد میکروبی تداعی می شود).
فساد میکروبی عبارت است از: تغییرات زیستی ایجاد شده در اثر تکثیر و متابولیسم میکروب دور ریختن غذای فاسد به گونه ای که ارزش مصرفی آن کاملا پایین آمده یا از بین می رود.
نحوه نگهداری غذا در یخچال بسیار مهم است. اگر غذا با حجم زیاد وارد یخچال شود دور ریختن غذای فاسد طبیعی است و قسمتهای مرکزی غذا نمیتواند به همان سرعتی که اطراف غذا سرد میشود، خنک شوند و ممکن است سرد شدن قسمتهای مرکزی غذا چندین ساعت طول بکشد. گرم ماندن قسمتهای مرکزی در همین چند ساعت سبب میشود شرایط برای تکثیر میکروارگانیسمها و تغییرات آنزیمی در موادغذایی فراهم شود. البته تغییرات آنزیمی با توجه به نوع موادغذایی مختلف متفاوت است اما به هر حال گرما هم واکنشهای آنزیمی را تسریع کرده و هم سبب سریعترشدن رشد و نمو میکروبهایی مانند استافیلوکوک اورئوس -که به استافیلوکوک طلایی هم معروف است- کلوستریدیوم پرفرنژنس و باسیلوس سرئوس میشود و این میکروبها در فرصت ایجاد شده، رشد کرده و سم تولید میکنند. اما نکته مهم این است که سم تولید شده از این میکروبها معمولا در همان ساعات اولیه هیچ نمودی در بو، مزه و ظاهر غذا ندارد و حتی ممکن است وقتی غذایی که شب پختهایم را فردا ظهرش هم میخوریم، احساس کنیم خیلی هم خوشمزه بوده اما از نیم ساعت بعد، بسته به نوع سمی که در غذا تولید شده، علائم مسمومیت از ضعف، دلپیچه، حالت تهوع، کاهش دمای بدن و لرز تا اسهال، استفراغ و … ظاهر میشود. بنابراین وقتی میخواهید حجم زیادی از غذا را در یخچال بگذارید، بهتر است به جای یک قابلمه بزرگ، آن را در چند ظرف کوچکتر ریخته و بعد به یخچال منتقل کنید تا تمام قسمتهای غذا با سرعت سرد شود. یادتان باشد تحت چنین شرایطی هم، میتوان غذا را تنها تا ۲۴ساعت در یخچال نگهداری کرد و بیشتر از آن به هیچوجه توصیه نمیشود. در ضمن این نکته را به خاطر بسپارید غذاهایی که برای تهیهشان به اصطلاح «دستمالی و دستکاری» زیادی میشوند، مثل الویه، انواع کباب، کوکو، کتلت و … بسیار بیشتر از غذاهای دیگر در معرض مسمومیت قرار دارند و نگهداریشان در یخچال به هیچ شکلی مورد اطمینان نیست.
از آنجا که فریز کردن غذای پخته شده کار پسندیدهای نیست به هیچوجه توصیه نمیشود، زیرا اثر تخریبیاش بیشتر از ارزش تغذیهای خوراک است و باعث دور ریختن غذای فاسد میشود. نان یکی از معدود خوراکیهایی است که فریز کردن آن توصیه میشود و آن هم به خاطر تغییری است که هنگام نگهداری طولانی مدت در یخچال در نشاسته و پروتئین آن ایجاد میشود و حالت بیاتی به خود میگیرد که برای حفظ ارزش غذایی بهتر است فریز شود.
یکی از بزرگترین علائم فساد مواد غذایی، کپک زدگی است که می تواند به اشکال مختلفی از مواد سبز تا لکه های سیاه کوچک ظاهر شود. روی نان، معمولاً کرک خاکستری در لکه های نامنظم مانند خال مشکوک ظاهر می شود. نان را در فریزر نگه دارید و فقط برش های مورد نیاز را بیرون بیاورید.
وقتی فقط دور آن را ببرید کافیست: موارد دیگری مانند چدار، پارمزان و سوئیسی وجود دارد که در مقاومت در برابر کپک بسیار خوب هستند. اما حتی برای آن نوع های مقاوم، مدت ها ماندن در یخچال می تواند باعث کپک زدگی شود.
به طور کلی، شما می توانید حداقل یک سانت دور لکه کپک زده برش دهید. اما با برخی از انتخاب ها مانند پنیر خرد شده، پنیر خامه ای، شما باید آن را دور بیاندازید، زیرا سطح رطوبت موجود در آن باعث می شود کپک آن به سرعت گسترش یابد.
وقتی صحبت از گوشت و ماهی می شود، همیشه یک بررسی بصری کافی نیست. ممکن است آن قطعه از ماهی قزل آلا به رنگ صورتی یا آن سینه های مرغ امتحان شده کاملاً خوب به نظر برسد، اما اگر بو بکشید، بلافاصله متوجه خرابی آن خواهید شد.
برون می گوید: برخی از مردم تصور می کنند که اگر آن را بپزند بهتر می شود، اما در این صورت شما فقط گوشت بد بو و پخته شده ای تهیه کرده اید.
شاید شما یکی از طرفداران پر و پا قرص وعده های غذایی هفتگی باشید. در هر صورت، می توانید غذای مانده را ذخیره کنید اما باید دور ریختن غذای فاسد را هم در نظر بگیرید.
به گفته برون: مانده مواد غذایی باید ظرف دو تا سه روز خورده شود. در صورت خورده نشدن آن را دور بیاندازید.
بعضی از افراد فکر می کنند اگر تخم مرغ در آب شناور باشد، یا اگر زرده هنگام ترک آن شکسته شود، بد است. اما Bruhn می گوید که بهترین راه برای گفتن به سادگی با بررسی تاریخ روی کارتن است، که راهنمای خوبی است.
آنها را در کارتن اصلی نگهداری کنید به گفته برون، این درهای کوچک یخچال و فریزر می توانند باکتری تولید کنند و می توانید آنها را تا پنج هفته بیش از تاریخ بسته بخورید. اما اگر قبلاً آنها را شکسته اید و آنها را به عنوان نوعی مخلوط تخم مرغ آماده آماده نگهداری می کنید، احتمالاً فقط دو روز برتر هستید.
وقتی شک دارید، آن را بیرون بریزید فقط گفته های عجیب و غریب نیست که اخیراً از مشاوره روابط استفاده می کنید.
به طور کلی، بهتر است از غرایز خود پیروی کنید. Bruhn می گوید: همه چیز در مورد دما و زمان است که صحبت از فساد غذا و باکتری می شود. این موارد را پیگیری کنید، از حس بویایی خود استفاده کنید و اگر چیزی مشکوک به نظر می رسد ارزش آن را ندارد. فقط آن را دور بریزید.
امیدوارم مطالب این مقاله برای شما مفید بوده باشد و بتوانید از این مطالب حداکثر استفاده را ببرید.
لطفا نظرات و انتقادات خود را در جهت افزایش سطح کیفی مطالب با ما درمیان بگذارید.
منتظر نظرات صمیمانه و سازنده شما هستیم.
ما در وب سایتمان توصیه های پزشکی ، تشخیصی و یا درمانی ارائه نمی دهیم اطلاعاتی که در این وب سایت یا توسط این مربیان منتشر شده است به عنوان جایگزینی برای مشاوره پزشکی در نظر گرفته نشده است و شما قبل از مشورت با یک متخصص مراقبت های بهداشتی ، نباید هیچ اقدامی انجام دهید.مراقبت های بهداشتی ، نباید هیچ اقدامی انجام دهید.
1 دیدگاه
سلام دوست خوبم من امیر هستم طراح و ادیتور مجموعه آکوند
ما در مجموعه آکوند سعی بر این داریم که علاوه بر محتوای عالی مقاله، بهترین و جذاب ترین عکس ها در زمینه های علمی، پزشکی، ورزشی و… را در مقالات به کار ببریم تا یک مقاله مفید و دلپذیر برای شما عزیزان تهیه کنیم. خوشحال میشم که در مورد عکس ها و طراحی های من نظرتون یا انتقادتون رو بگین.